Şamxal RÜSTƏM (Şamxal İslam oğlu Rüstəmov) 1 may 1952-ci ildə Şəmkir rayonunun Dəllər qəsəbəsində anadan olub.
Əmək fəaliyyətinə 1969-cu ildə Şəmkir mətbəəsində mürəttib kimi başlayıb. 1970-1975-ci illərpdə Azərbaycan Dövlət Universitetinin (indiki BDU) jurnalistika fakültəsində təhsil alıb.
Azərbaycan Dövlət Televiziya və Radio Verilişləri Komitəsində redaktor, bölgə müxbiri (1975-1993) vəzifələrində çalışıb. Sonralar «Aypara» kiçik yaradıcılıq istehsalat müəssisəsinə (1993-2001), Şəmkir Xeyriyyə Fonduna (2001-2006) və «Yenilikçi» MMC-yə (2001-2010) rəhbərlik etmişdir. Hazırda «Qanun yolu» və «Jurnalist araşdırmaları» qəzetlərinin təsisçisi və baş redaktorudur.
Bədii yaradıcılığa kiçik yaşlarından başlamış, ilk mətbu şeiri yeddinci sinifdə oxuyarkən «Şəmkir rayonunda çıxan «Ulduz» (indiki «Şəmkir») qəzetində dərc olunmuşdur. Sonralar respublika mətbuatında müntəzəm çıxış etmiş, şeirlərinə musiqi bəstələnmişdir. Əsərləri bir sıra xarici ölkə xalqlarının dillərinə tərcümə olunmuşdur.
Azərbaycan Yazıçılar və Jurnalistlər Birliklərinin üzvüdür.
«Şəmkir şəhidləri», «Bir ocağın alovları», «Nəsillərə örnək insan», «Uşaqlar, dünyaya siz yiyəsiniz» kitablarının müəllifidir.
Şamxal RÜSTƏM
BİRCƏ BİLƏYDİM
Adını anmadığım babamın, nənəminmi,
Oduna yanmadığım qonşu qız Sənəminmi…
Eh, qəlbini qırdığım nə bilim, yüzmü, minmi,
Bircə biləydim məni kimin qarğışı tutdu.
Yetməmişəm çətində çox doğmamın dadına,
Çoxunu unutmuşam, çoxu gəlmir yadıma.
Bir quzu kəsilibmiş doğulanda adıma,
Bircə biləydim məni kimin qarğışı tutdu.
Hər çiçəyi, hər gülü leysan yağışı tutmaz,
Xata hər ömrü tutmaz, bəla hər başı tutmaz.
Süd əmmişəm döşündən, ana qarğışı tutmaz,
Bircə biləydim məni kimin qarğışı tutdu.
SİZ MƏNİ HEÇ NƏYƏ TƏLƏSDİRMƏYİN
Vaxtında gəlibdi ürəyə ağrı,
Saçımın dəni də vaxtına düşüb.
Dünyada heç nədən gileylənmərəm,
Dünyaya gəlişim ağ günə düşüb-
Siz məni heç nəyə tələsdirməyin.
Vaxtında boşalar hər dolan bulud,
Şimşəklər nə bilər çaxmaqdan özgə.
İnsan sevincinə gecikmək olar,
İnsan harayına çatmaqdan özgə-
Siz məni heç nəyə tələsdirməyin.
Hələ nə yazmışam, hələ nəyim var.
Dağ yüklü bir ömrün enişindəyəm,
Hələ zirvələrlə döyüşməyim var-
Siz məni heç nəyə tələsdirməyin.
Vaxtında gəlibdi ürəyə ağrı,
Saçımın dəni də vaxtına düşüb.
Taledən hərəyə bir pay düşəndə,
Mənim də gecikmək baxtıma düşüb-
Siz məni heç nəyə tələsdirməyin.
QUŞLAR ÇÖP DAŞIYIR YUVA QURMAĞA
Xoş gəlib, bu ilin yazı xoş gəlib,
Yığılıb yollardan boran, qar daha.
Ana təbətə yır-yığış gəlib,
Quşlar çöp daşıyır yuva qurmağa.
Çiçəklərə layla çalır küləklər,
Dəyişir səma da, yer də təzədən.
Təzə məhəbbətlə, təzə ürəklə,
Köhnə yurd yerində bir də təzədən-
Quşlar çöp daşıyır yuva qurmağa.
Sən də sapandını saxla, ay uşaq,
Hər quşun könlündə bir murazı var.
Ovcuna sıxdığın o qara daşa,
Yarımçıq bir evin ehtiyacı var-
Quşlar çöp daşıyır yuva qurmağa.
Həzinlik bürüyüb aranı, dağı,
Bir baxın, necə də kövrəlmişik biz.
Ev-eşik tikməyi, yuva qurmağı,
Bəlkə də quşlardan öyrənmişik biz-
Quşlar çöp daşıyır yuva qurmağa.
Xoş gəlib, bu ilin yazı xoş gəlib,
Yığılıb yollardan boran, qar daha.
Ana təbətə yır-yığış gəlib,
Quşlar çöp daşıyır yuva qurmağa.
BU DÜNYANIN ÖLÜMÜ VAR MİN CÜRƏ
Durnaların qatarında gözüm var,
Ürəyimdə neçə qatar söüm var.
Bu dünyada mənim bircə üzüm var,
Ha varaqla, ha soraqla, ha sına.
Dünya bənzər bir qalacıq bürcünə,
Sığınmışam bir balaca küncünə.
Bu dünyanın ölümü var min cürə,
Mən görəsən tuş olacam hansına.
NİYƏ QOPDU TUFAN
Niyə qopdu tufan, niyə yağdı qar,
O, gələsiydi.
Niyə gözlərini sıxdı buludlar,
O, gələsiydi.
Gecikdi, yollara qar yağıbdı, qar,
Tənhayam, soyuğam, buzam, ay gecəm.
Gözləri yol çəkən de, necə yatar,
Bir şirin nağıl tək uzan, ay gecəm.
Sevəni qorxutmaz nə qar, nə yağış,
Sevirsə, deməli, boranda gələr.
Gözlərəm, dözərəm, səhərə yaxın,
Hicran ürəyimi sıxanda gələr.
Yollarda, izlərdə tufan var, hələ
Demək gəlişinə güman var, hələ.
Güman var hələ!
Ulduzdan od yanıb yanır asiman,
Göydə ay doğub.
Qapımı döydülər, odur ya tufan,
Deyəsən odur.
TORPAQ
Duman pərdə çəkir qürub yerinə,
Torpağa endikcə soyuyur günəş.
İnanıb andına, sədaqətinə,
Torpağın köksündə uyuyur günəş.
Antey də torpaqdan aldı hünəri,
Dizinə güc gəldi, gözünə işıq.
Torpaq-sinəsində ayaq izləri,
Biz onun qoynunda var axtarmışıq.
Ağrıdan sinəsi olubdu dağ-dağ,
Könlündən min aləm keçirmişik.
Çox zaman bizdəki etibara bax,
Ona su yerinə qan içirmişik.
Torpaq ayırmayıb qara kim, ağ kim,
Dar gündə, xoş gündə bizə sığınıb.
Gəlin ay insanlar, unutmayaq ki,
Torpaq bizimkidir, biz torpağınıq.
Duman pərdə çəkir qürub yerinə,
Torpağa endikcə soyuyur günəş.
İnanıb andına, sədaqətinə,
Torpağın köksündə uyuyur günəş.
***
Nə adla minmişdik bu qayığa biz,
Niyə düşünmədik bir azca qabaq.
Yenə dəli olub bu dəli dəniz-
O tay da uzaqdı, bu tay da uzaq!
Gedirik – gözlərdə yaş gilə – gilə,
Dönürük – arxada hər dalğa bir dağ.
Bəs, indi üz tutaq hansı sahliə?
O tay da uzaqdı, bu tay da uzaq!
Onsuz da yetişməz nə səda, nə ün,
Dostlara bir haray məktubu yazaq:
Amandır, biz gələn yerə gəlməyin,
O tay da uzaqdı, bu tay da uzaq!
