Müstəqil.Az bu gün yeni rubrikaya start verdi – “Dənizçi”. Rubrikanın ilk qonağı peşəkar uzaq səfərlər kapitanı Sakit Məlikovdur.
Uzaq səfərlər kapitanı Sakit Məlikov özünü oxuculara başqa hansı tərəfdən tanıda bilər?
Sakit Məlikov yalnız peşəkar nailiyyətləri ilə tanınan dənizçi deyil, eyni zamanda dərin bir ədəbiyyat sevər və mədəniyyətin qızğın təbliğatçısıdır. Onun ədəbiyyata olan marağı, həyatında vacib bir yer tutur və onu cəmiyyətə yeni bir baxış bucağından təqdim edir.
Sakit Məlikovun ədəbiyyata olan sevgisi, onun müxtəlif şair və yazarların əsərlərini dərindən oxuyub təhlil etməsi ilə daha da aydın olur. O, yalnız oxumaqla kifayətlənmir, əsərləri öz baxış bucağından qiymətləndirir və dərin təhlil edir. Hər bir əsəri oxuyarkən, müəllifin düşüncələrini, mövzunun dərinliyini və mesajını anlamağa çalışır. Onun bu təhlilləri, əsərlərə yeni bir işıq salır və oxuculara müxtəlif perspektivlərdən baxma imkanı yaradır.
• Dəniz kimləri sevir?
• Bu sual çox geniş və subyektivdir. Mənim münasibətim belədir ki, dəniz müxtəlif insanları müxtəlif səbəblərə görə sevir. Dənizi sevənlər arasında romantikalar, macərapərəstlər, sakitlik və sükunət axtaranlar, təbiətə bağlı olanlar və düşüncələrini boşaltmaq istəyənlər var. Dəniz hər kəsə fərqli bir şəkildə təsir edir və hər kəs onunla öz münasibətini qurur. Dəniz özü də sanki bu müxtəlifliyi sevir və hər kəsə öz şəxsiyyətinə uyğun bir hiss bəxş edir.
• Dənizçilərin dostluğu möhkəm olur deyirlər…
• Dənizçilərin dostluğu möhkəm olur deyirlər və mən bu fikirlə tamamilə razıyam. Dənizdə həyat həm fiziki, həm də mənəvi baxımdan çox tələbkardır. Dənizçilər, çətin şəraitlərdə bir-birinə arxa olmaq məcburiyyətindədirlər, çünki dəniz heç kəsə asanlıqla bağışlamaz. Bu cür şəraitlərdə yaranan dostluq əlaqələri daha dərin və möhkəm olur. Gəmidə hər kəs bir ailə kimi olur, bir-birinə inanmaq və etibar etmək vacibdir. Fırtınalı gecələrdə və uzun səyahətlərdə, dənizçilər arasında yaranan dostluq əlaqələri çox güclü olur. Bu, bir növ qardaşlıqdır, çünki hər kəs eyni sınaqlardan keçir, eyni çətinlikləri yaşayır və eyni qabdan yemək yeyir, eyni uğurlara sevinir.
Dənizçilərin dostluğu, yalnız iş yerlərində deyil, həm də həyatlarının hər sahəsində onlara dəstək olur. Bu dostluqlar, ömür boyu davam edən və ən çətin anlarda belə dəstək verən münasibətlərdir.
• Çox güman ki, sizin özünüzün yaşadığınız maraqlı dənizçi həyatı, macəra dolu anlar az olmayıb. Zaman keçdikdən sonra yadda qalıb?
• Dənizçi həyatı hər zaman macəra dolu olur. Mən də kapitan kimi ilk uzaq səfərimdə yaşadığım bir hadisəni heç vaxt unuda bilmərəm.
Atlantik okeanında San-Sebastian limanından yük götürüb, Aleksandriya limanına getməli idik. Gəmi yükləndi və çıxışa hazır oldu. Liman iki dağın arasında yerləşirdi. Bələdçini qəbul etdim və bir yedək gəmisinin müşayiəti altında limandan çıxmağa başladıq. Kanaldan çıxmağa az qalmış yedək gəmisini buraxdım. Okeandan da yaxşı zıb gəlirdi. Dedim bələdçini düşürüm, kanalı özüm çıxarım. Kanaldan sonra bələdçini düşürmək çətin olacaqdı. Bələdçini yola saldım və hər iki maşına yüksək sürət verərək kanaldan çıxmağa davam etdim.
Birdən gəmi idarə olunmayan hala gəldi. Maşınlar dayandı. Nə olduğunu anlamağa çalışdım və yanacağa su düşdüyünü öyrəndim. Artıq mənə o qalırdı ki, körpüdə gəminin necə getməsini müşahidə edim. Bələdçi bələdçi gəmisindən bunları görür və bağırırdı: “Kapitan, Go ahead!” Dalğalar isə gəmini dağların üstünə aparırdı. Lövbər vermək mümkün deyildi, çünki dərinlik çox böyük idi. Belə anlarda Allaha yalvarmaqdan başqa ümid qalmır. Bir anlığa bütün həyatım film kimi gözlərimin önündən keçdi.
Birdən baş mexanikin maşın şöbəsindən zəngi hər şeyi dəyişdi. “Komandir, maşınlar hazırdır!” Bu kəlmələr mənim üçün dünyada ən əziz sözlər idi. Yolumuza davam etdik…
Bax belə, Tural. Bu hadisə mənim yaddaşıma əbədi həkk olunub.
• Bəs dənizə, dənizçiliyə sizdə maraq hardan yarandı?
• Dənizə, dənizçiliyə marağımın hardan yarandığını soruşursunuzsa, sizə belə deyə bilərəm: Mən Azərbaycanın mərkəzi aran rayonlarından birində doğulub boya-başa çatmışam. 10-cu sinifi bitirənə qədər, o rayondan kənara çıxmamış biriydim. Dəniz haqqında ancaq kitablar və televiziyadan eşitdiklərim var idi. Amma uşaqlıqdan bəri bir arzum var idi – dünyanı gəzmək. Bu arzuma görə də aktyorluğa meylim böyük idi. Fikirləşirdim ki, aktyor olum və dünyanı gəzim.
Qonşuluğumuzda Əhməd adında, məndən 3-4 yaş böyük bir dostum var idi. O, Bakıda dənizçilik məktəbində təhsil alırdı. Əhmədlə söhbətlərimiz zamanı o, dünyanı gəzməyin ən yaxşı yolunun dənizçi olmaq olduğunu deyirdi. Bu sözləri mənim həyatımın istiqamətini 180 dərəcə dəyişdi və mən aktyor olmaq arzumu bir kənara qoyub, dənizçi olmağa qərar verdim.
Beləcə, dənizə olan marağım dostum Əhmədin təsiri ilə yarandı və bu yol məni dünyanın müxtəlif yerlərinə apardı.
Əyalətdən çıxmış iki gəncin uzun illər sonra yenidən qarşılaşması, 90-cı illərin əvvəllərində İstanbul limanında baş verdi. Mən Bakı gəmisinin kapitanı idim, Əhməd isə Aşıq Ələsgər gəmisinin kapitanı. İki dostun bu təsadüfi görüşü bizə həm qürur, həm də kövrək duyğular bəxş etdi. Hər iki gənc kapitanın səmimi söhbətləri, həsrət dolu gözləri və illərin ağırlığını unudaraq keçmiş xatirələri yenidən yaşamaqları, limanın sakit axşamına xoş bir musiqi kimi yayılırdı. Bizim bu görüşümüz, yaddaşımda həkk olunmuş ən gözəl xatirələrdən biridir.
Bizim söhbətlərimiz təkcə keçmişdə yaşadıqlarımızla məhdudlaşmırdı. Biz gələcək planlarımızdan da danışır, dənizlərin sonsuzluğunda üzməklə əlaqədar xəyallarımızı bölüşürdük. Əhmədin dərin baxışları ilə mənim arzumda olan uzaq sahillərə gedib çatmaq istəyimizi birləşdirdik.
İstanbul limanında gecənin sakitliyi içində, biz ikimiz də dənizin sirlərini və macəralarını yenidən kəşf edirdik. Bu görüş, yalnız keçmişin deyil, həm də gələcəyin vədləri ilə dolu idi. Hər iki gənc kapitan üçün bu, unutulmaz və qiymətli bir an olaraq yadda qaldı.- Hazırda rəhbərlikdə təmsil olunursunuz. Ümumilikdə, AXDG QSC bir ocaq, bir doğma kollektiv olaraq insanlarımızın formalaşmasında hər hansı bir rol oynadığını nə ilə izah edəbilərsiniz?
ASCO-da İstismar və Komersiya Departamentinin rəis müavini olaraq, təmsil olunduğum üçün qürur hissi keçirirəm. Ümumilikdə, Azərbaycan Xəzər Dəniz Gəmiçiliyi QSC (AXDG QSC) bizim üçün yalnız bir iş yeri deyil, həm də doğma bir ocaq, kollektiv ruhunun formalaşdığı bir məkandır. İnsanlarımızın formalaşmasında AXDG QSC-nin rolu, bir kollektiv olaraq birlikdə işləmək və uğur əldə etmək mədəniyyətinin aşılanmasıdır.
Hazırda ASCO-da fəaliyyət göstərən gənclər, bizim kollektivimizin aparıcı qüvvəsidir. Rəhbərlik bu gənclərə böyük ümidlər bağlayır və onlar da bu ümidləri doğruldurlar. Əvvəllər fərdlər əsasən özləri işləyirdilər və işin gedişatı bir çox hallarda fərdi bacarıqlardan asılı idi. Lakin ASCO yaranandan sonra, burada bir sistemin işləməyə başladığını görürük. İndi kimin işdə olub-olmamasından asılı olmayaraq, iş öz qaydasında gedir və sistemin davamlılığı təmin olunur.
ASCO bizi belə sistemdə işləməyə öyrətdi və bu, rəhbərliyin yüksək iş keyfiyyəti və dəstəyi sayəsində mümkün oldu. Mübahisəsiz deyə bilərəm ki, ASCO-da rəhbərliyin iş keyfiyyəti və şəxsi işə yanaşma tərzi, işçilərin və kollektivin inkişafında və uğurlarında böyük rol oynayır.
Bu kollektiv, həm fərdlərin, həm də bütünlükdə sistemin inkişafına yönəlmiş bir məkandır və burada hər kəsin rolu və töhfəsi dəyərlidir. Bu da bizi bir ailə kimi birləşdirir və daha böyük uğurlara aparır.
- Gənc dənizçi nəslinə tövsiyyəniz nə olardı?
- Gənc dənizçi nəslinə tövsiyyələrim böyük məhəbbətlə və dərin inamla söylənir. Dənizçilik peşəsi, yalnız fiziki güc və cəsarət deyil, eyni zamanda dərin bilik və savad tələb edir. Əvvəlcə, savadlı olmaq əsas şərtdir. Müasir dövrdə ingilis dili bilmək vacibdir, çünki bu, qlobal dənizçilik dünyasında ünsiyyətin açarıdır. Bu dili öyrənmək, sizə beynəlxalq sulara açılan qapıları aralayacaq.
Hər bir dənizçi müntəzəm olaraq öz üzərində işləməyi bacarmalıdır. Hər gün yeni biliklər əldə etmək, bacarıqlarını artırmaq və yeni texnologiyaları öyrənmək, sizi peşənizdə daha da irəli aparacaq. Öz peşənizi dərin bir sevgi ilə sevin. Dənizçilik, ürəkdən gələn bir sevgiyə əsaslanır. Bu sevgisiz, dənizin dalğaları ilə mübarizə aparmaq çətin olar.
Qayda-qanuna və disiplinə riayət etmək də vacibdir. Dənizçilər arasında qayda-qanun, nizam-intizam böyük əhəmiyyət kəsb edir. Bunlar olmadan, əsl dənizçi olmaq mümkün deyil. Disiplin, dənizdə təhlükəsizliyin və uğurun zəmanətidir.
Bu tövsiyyələr, mənim sizə verdiyim ən qiymətli məsləhətlərdir. Əgər bu prinsiplərə əməl etsəniz, əminəm ki, siz də uğurlu və hörmətli dənizçilər olacaqsınız. Qoy dənizlərin mavi suları sizin üçün hər zaman təhlükəsiz və uğurlu səfərlərə vəsilə olsun.
- Suallar sizin ürəyinizcə oldumu?
- Tural bəy, suallarınız mənim ürəyimcə oldu. Götürdüyünüz bu müsahibə, doğrusu, mənim üçün gözlənilməz bir sürpriz idi. Sizin şeirlərinizdən və şeirlərinizə yazılmış mahnılardan xəbərim var idi. Amma bir jurnalist kimi fəaliyyət göstərdiyinizi və müxtəlif layihələrinizin olduğunu bilmirdim. Suallarınız, bu sahədə də uğurların sizi gözlədiyini göstərir.
Deməli, suallarınız çox gözəl tərtib olunub. Mənim bu suallara verdiyim cavabları isə buraxaq sizin oxucularınızın ixtiyarına. Ümid edirəm ki, bu müsahibə oxucularınız üçün də maraqlı və faydalı olacaq. Uğurlarınızın davamını diləyirəm və sizinlə bu müsahibə prosesində əməkdaşlıq etməkdən məmnun oldum.
Söhbətləşdi: Tural Balabəyli
