Ana ruhu (hekayə) – Təranə Məmməd

Eldar tez-tez qəribə yuxu görürdü. Hərdən gecə ayılıb yerini dəyişir, siqaret çəkirdi ki, bu yuxu ondan əl çəksin, lakin, heç nə kömək etmirdi.

Başını yerə qoyan kimi kəndin içində kiçik birmərtəbəli ev, evin ətrafındaki ağaclar yuxusunda elə aydın görünürdü ki, sanki bu yuxu yox, real həyat idi.

Eldar Bakıda anadan olub , burada oxuyub, universitet birirmişdi. Bir neçə il xarici ölkələrdən birində işlədikdən sonra Bakıya qayıdıb dostunun təsis etdiyi şirkətdə çalışırdı.

Subay insanın sərbəst həyatını yaşayırdı Eldar.Onun nədən evlənmədiyini soruşan olanda,Eldar gülə-gülə “hələ tezdir”deyirdi.

Anası Səmayə xala nəvə-nəticə görmədən, oğlundan nigaran köçdü bu dünyadan. Atası hələ Eldar körpə ikən öldüyündən heç onun evlənib-evlənmədiyilə maraqlana da bilmədi.

Eldarın özünü subaylıq heç narahat etmirdi. Onun yeganə narahatçılığı gecələr gördüyü yuxu idi.

Dünən gecə, yenə həmin yuxunu gördükdən sonra, Eldar belə qərara gəldi ki, həkimə müraciət edib yuxu dərmanı alsın və nəhayət rahat yata bilsin.

Səhər tezdən yuyunub geyindikdən sonra Eldar adəti üzfə bir fincan qəhvəni götürüb televizorun qarşısında əyləşdi və orada göstərilən kadrı gördükdə içdiyi qəhvə boğazında qaldı.

Diktor həzin səslə şərh etdiyi kadr uzun illərdir ki, Eldarı narahat edən yuxunun səhnəsi idi.

Kiçik bir kənd, ağaclar və birmərtəbəli köhnə ev.

Diktor bu evdə uzun illərdi ki, tək-tənha yaşayan bir qadından və onun qeyri-adi hissiyyata malik olduğundan danışırdı.

Eldar əlindəki fincanı stolun üstünə qoyub quruyub qalmışdı.

Bir qədər sonra məlum oldu ki, bu qadın meşədəki otlarla, quş ətiylə və giləmeyvələrlə dolanır və demək olar ki, yanına heç kimi yaxın buraxmır.

Eldar qəhvəni yarımçıq qoyub televiziyaya zəng vurdu.Həmin verilişi hazırlayan jurnalistlə görüşmək istədiyini bildirdi. Ona verilən telefolna zəng edib həmin qadının dəqiq ünvanını öyrəndi və qərara gəldi ki , sabah tezdən yola düşüb həmin qadınla danışsın və o, Eldara nədən illərcə bu kəndin, bu evin onun yuxusuna gəldiyini izah etsin.

Bütün günü televiziyada göstərilən səhnə haqda düşündü Eldar. Gecə yenə həmin yuxunu gördü.Bu dəfə həmin qadın ona əl edərək harasa getməyi təklif edirdi.

Eldar oyanıb gözlərini ovuşdurdu və yola çıxmağa hazırlaşdı.

O işə, dostuna zəng edib təcili rayona getməli olduğunu bildirdi. Dostu qəfil səfərın səbəbini soruşanda Eldarın ağlına gələn”gedirəm dədə-baba yurdunu ziyarət etməyə”cümləsi oldu.

Sonra özü öz dediyi sözlərə gülümsəyib təəccübləndi.

“Hansı dədə-baba yurdundan danışıram mən? Hamı bilir ki, atam da anam da bakılıdır və heç bir rayonla əlaqəm yoxdur,” -deyə düşündü.

Bakıdan cəmi iki saat yarımlıq məsafədə yerləşən bu kiçik kəndin çox gözəl təbiəti var idi. Hər yan yaşıllıq,uzaqda həzin-həzin axan çay, ara-sıra görünən kənd evləri. Eldar yolu soruşa- soruşa düz həmin qadının evinin qapısına yaxınlaşıb əlindəki açarla onu döydü.

Qapını açan qadının geyimi, saçı və ümumiyyətlə üzündəki ifadə Eldarı əməlli başlı vahimələndirdi. Qadın qapını açıb Eldara diqqətlə baxdı və:

-Gəldin? Neçə ildir gözləyirəm səni .

– Məni??- deyə Eldar təəccübləndi.

-Hə. Səni. Nə qədər çağırırdım, hava yollayırdım, eşitmirdin.

– Nə yollayırdın?- deyə Eldar daha da çox təəccübləndi.

– Eee. Sən bilməzsən belə şeyləri.Gəl, gəl otur! Başımın bəlası.

– Bağışlayın,mən axı sizi heç tanımıram.

– Sən kimi tanıyırsan ki?

Başın qarışıb pul qazanmağa bir də ölkələri gəzməyə.

– Siz məni tanıyırsız?

– Mən səni tanımıram sənin ruhunu tanıyıram. Amma o qız səndən ağıllı və incədir. Səni bəyənmədim.

– Çox sağ olun. Mən heç özüm də özümü bəyənmirəm.

– O axmaq isə səni illərdir gözləyir. Yazıq.

– Kim?

– Sənin gələcək arvadın.

– Siz nə danışırsınız? Mənim evlənmək fikrim yoxdur.

– Sən özbaşınasan ki? Sən nəyi həll edirsən ki?

– Mən istəməsəm məni bu yaşımda kim evləndirə bilər?

– İstəməsən, heç kim. Amma istəsən…

– Yaxşı. Buraxın bu çəfəngiyyatı. Mən bura başqa bir iş üçün gəlmişəm. Məsələ burasındadır ki….

– Sən illərdir bu kəndi və bu evi yuxuda görürsən eləmi?- deyə qadın Eldarın sözünü kəsdi.

Eldarın nitqi tutuldu.

– Bəli,- deyə o astaca cavab verdi.

– Bilirəm. Daha görməyəcəksən o yuxunu. Başın ailənə, uşaqlarına qarışacaq.

– Hansı ailəmə? Hansı uşaqlara? Nə danışırsınız siz?

– Başqa sözün yoxsa dur! Gecdir. Yol gedəcəksən.

– Yoxdur başqa sözüm, – deyə Eldar ayağa durdu və qadının evini tərk edib maşına oturdu.

Yol boyu gördüklərini və eşitdiklərini həzm etməyə çalışırdı,sonra həmin qadının sərsəm olduğunu düşünüb hər şeyi unutmağı qərara aldı və bura gəlməyinə də çox heyfsiləndi.

Bir qədər getdikdən sonra Eldar yol qırağında əl edən kişini görüb maşını saxladı.

– Salam. Bu maşını tanıdığımdan əl etdim. Şirkətimizin qarşısında görürəm hər gün maşınınızı. Dedim bəlkə mənə kömək edəsiniz.

– Siz yəqin qonşu şirkətdə işləyirsiniz.

– Bəli

– Çox yaxşı onda tanış olaq. Eldar.

– Ağa.

– Nə kömək lazımdır , Ağa müəllim?

Ağa müəllim maşınının qəfil sıradan çıxdığını deyib qeyd etdi ki, qızı Səlimə də maşındadır. Onlar birlikdə maşına əlac etmək istədilər, lakin, heç nə alınmadı.

Eldar yol servisinə zəng edib usta çağırdı.

Ağa müəllim tez-tez saata baxırdı.Eldar hiss edirdi ki, kişi nədənsə çox narahatdır.

– Siz deyəsən çox tələsirsiniz, – deyə Eldar bu təlaşın səbəbini öyrənmək istədi.

-Bəli. Qızım Səlimə təyyarəyə gecikir.Çox narahatam.

Maşında oturub kitab oxuyan xanımın Səlimə olduğunu öyrəndi Eldar.

– Qızımdır. Xarıcə bileti var. Çatmasaq gərək dəyişək bileti,- deyə Ağa müəllim maşının qapısını açıb Səliməylə Eldarı tanış etdi.

– Onda belə edək…- deyə Eldar qərarını söyləmək isyəyirdi ki, servis maşını uzaqda göründü.

– Baxın. Gəldilər. İndi hər şeyi tezliklə həll edərlər məncə.

Usta maşına baxıb başını buladı və:

– Müəllim, bir necə saat çəkər bu. Cihazları gətizdirməliyəm.

Ağa müəllim qızına sual dolu baxışlarla baxdı.

– Mən gecikə bilmərəm, ata! – deyə Səlimə nəhayət dilləndi.

Eldar bayaq demək istədiyi fikrini nəhayət səsləndirdi.

-Ağa müəllim, gəlin mənim maşınımla gedək. Səlimə xanım da rahat yola çıxsın. Maşınınızı da sonra götürərik. Qoyun uşaqlar rahat işləsinlər.

Bu təklifi çoxdan gözləyirmiş kimi Ağa müəllim təşəkkür edib razılaşdı.

Ağa müəllim qızıyla maşına oturanda Səlimə incə səslə:

-Çox sağ olun. Yardım etdiniz bizə,- dedi.

– Buyurun. Hələ çatmamışıq. Əyləşin,- deyə Eldar cavab verdi.

Eldar güzgüdə Səliməni çox yaxşı görürdü. İri gözləri,qısa saçları və incə cizgiləri var idi. Qızın boyunun çox hündür olmadığını da sezdi Eldar. Əynində açıq mavi köynək və cins şalvar olan Səlimənin yaşı o qədər də az deyildi, üzündən saf bir təravət yağırdı.

Eldar özünə etiraf etdi ki, heç bir qadın onu belə cəlb etməmişdi. Səlimə o qədər incə idi ki, insan elə ona həmişə yardım etmək, onun incəliyini qorumaq istəyirdi.

– Çatarıq. Narahat olmayın,- deyə Eldar sürəti bir qədər artırdı.

– Yox. Siz allah, bərk sürməyin. Onsuz da neçə illərdir narahatam Səlimə üçün. Bu zəhrimar kənddə nə işim var axı mənim?

Bu gic yuxular olmasaydı .

Eldar az qala sükanı əlindən buraxmışdı.

– Nə yuxular?- deyə o soruşdu.

– Bilirsiniz? Neçə ildir Səlimə yuxuda bir kənd və bir kiçik ev görür. Dünən də həmin evə bənzər birini televiziyada görüb məni məcbur etdi ki, gedək ora.

– Və? – deyə Eldar maşının sürətini azaltdı.

– Qəribə bir qadındır evin sakini. Deyirlər baxıcıdır yoxsa ekstrasensdir, bilmirəm. Bir az danışdı bizimlə, heç nə anlamadım mən.

Bəlkə Səlimə anladı, bilmirəm.

Səlimə maşının pəncərəsindən yola baxır və dərin fikrə getmişdi.O atasıyla Eldarın söhbətini heç eşitmirdi. Ürəyində qoca qadının dediyi sözləri təkrar edirdi”O özü səni tapacaq.O da səni illərdir axtarır. Bəlkə də bu gün görüşdünüz”.

Eldar istədi desin ki, o da həmin evə həmin məsələyə görə getmişdi,lakin demədi.

Ürəyində bu əhvalatın çox maraqlı və əcaib olduğunu düşündü. Sonra fikirləşdi ki,yəqin Səlimə həmin qarı deyən qadındır.

Elə bu fikirlərlə onlar Bakıya çatdılar.

Eldar Səliməni və atasını evlərinin qarşısında qoyub getmək istəyirdi ki, Səlimə ona bir kiçik kart uzatdı və:

– Gələn həftə Bakıda olacam. Sərgim var. Dəvətlisiniz,- dedi.

Eldar təşəkkür edib. Öz vizit kartını Səliməyə verib uğurlar arzuladı və mütləq sərgiyə gələcəyini dedi.

– Gəlin, Eldar, mütləq gəlin. Səlimənin çox maraqlı işləri var,- deyə Ağa müəllim Eldara təşəkkür edib ayrıldı.

Eldar kartı cibinə qoyub evə surdü maşını.

Gecə yatağa uzanıb gözünü yumub yenidən həmin yuxunu görəcəyinə əmin idi. Lakin, o yuxuya gedib çox rahat yatdı səhər də durub işə getdi. Yuxu görmədi o gecə.

Təəccüb və müxtəlif fikirlər bütün günü və bir neçə gün sonra Eldarı tərk etmirdi.

Kimdir bu qadın? Nədən o məni bü qədər düşünməlidir?

Yaxşı,deyək ki, mən necəsə düşmüşəm onun fikir dairəsinə. Bəs Səlimə?

Bəlkə bu qadın elə hamını görür ? Axı bu mümkün deyil! Bu ola bilməz axı! Ağıla sığmayan bir şeydir!

Bir həftədən sonra Eldar sərgiyə getməyə hazırlaşırdı. Müdiri Aydın Eldarla çox yaxın olduğundan onun həyacanını sezib hara getdiyini soruşdu.

– Sərgiyə dəvətliyəm. Gəl gedək mənimlə,- dedi Eldar.

– Gedək. Sevirəm rəsm əsərlərini,- deyə Aydın o dəqiqə razılaşdı.

Onlar görüşüb hərəsi bir dəstə gül alıb sərgiyə getdilər.

Səlimə çox gözəl görünürdü. Eldar Səliməyə yaxınlaşıb gülləri ona təqdim etdi və:

– Dostumdur həm də müdirim. Tamış olun, Səlimə xanım!- deyə dostunu təqdim etdi.

– Çox gözəl. Səlimə

– Aydın

Aydın da əlindəki gülləri Səliməyə verdi və hiss etdi ki, bu qız onu sanki ovsunladlı. Səlimənin hər hərəkətinə,baxışına gülüşünə diqqət yetirirdi Aydın.Səlimənin çəkdiyi rəsmlər onu valeh etmişdi.

Eldar bir əsərin qarşısında dayanıb heyrətlə baxırdı. Həmin kənd, həmin ev, həmin ağaclar. Bu Eldarın yuxusu idi. O dəqiq bildi ki, Səlimə də həmin yuxunu görürmüş illərdir.

– Ah! Səlimənin sevimli yuxusu!- deyə bir qadın onu fikirdən ayırdı.

Eldar çönüb arxaya baxdı. Arxasında duran Səlimə idi, lakin, başqa geyimdə. O təəccüblə qadına baxıb:

– Səlimənin? – deyə soruşdu.

– Bəli. Bacımdır Səlimə. Mən Həliməyəm.Sizi qiyabi tanıyıram.Atam danışıb.Siz Eldarsınız?

– Bəli. Mən Eldaram. Siz Səlimə xanıma çox oxşayırsınız.

– Hə. Bilirəm. Əkizik. Amma,mən rəssam deyiləm. Heç çəkə bilmirəm. Mən ailəmizin həkimiyəm.

Eldarın ayaqları titrəyirdi. Onun sanki dili tutulmuşdu. Heç vaxt belə vəziyyətdə olmadığını dəqiq bilirdi. O qəfil bu qadının əlindən tutub onu harasa uzaqlara aparmaq istədi. Eldar hiss edirdi ki, ürəyi çox bərk döyünür. O, özünü ələ almaq istədi,lakin bacarmayıb:

– Siz çox gözəlsiniz, Həlimə xanım!- dedi.

Eldar Həlimənın diqqətini içəri girən kimi çəkmişdi. O, onu bütün sərgi boyu izləyirdi. Onunla iki kəlmə danışdıqdan sonra isə ilk baxışdan vurulmuşdu Eldara.

Aydın şəkillərə baxdıqca Səlimənin daxili aləmini görür və valeh olurdu.

O zala göz gəzdirib Eldarın Səliməyə çox oxşayan bir qadınla danışdığını gördü və onun yanına getdi.

– Tanış olun, Həlimə xanım. Dostum Aydındır,- deyə Eldar onları tanış etdi.

– Çox gözəl. Mən Səlimənin əkiz bacısıyam,- deyə Həlimə özünü təqdim etdi.

-Mənim təklifim var!- deyə Aydın üzünü Eldara tutdu və :

-Gəlin sərginin açılışını bir yerdə qeyd edək! – dedi.

Eldar bu təklifə o qədər sevindi ki, az qala dostunu qucaqlayıb öpəcəkdi.

– Gözəl təklifdir!- deyə Eldar dostunun fikrini bəyəndi.

– Səlimə razı olsa, mən razı!- deyə Həlimə də sevindi.

Bir necə dəqiqədən sonra sərgi zalı demək olar ki, tam boşaldı. Səlimə son qonaqları ilə görüşüb onları yola saldı və :

– Çox yoruldum,- deyə Eldargilə yaxınlaşdı.

– Bir yerdə sakit oturub musiqi dinləyərək bir tikə çörək yeməyə necə baxırsınız,Səlimə xanım?- deyə Aydın soruşdu.

– Əla! Ata icazə versə gedərdik!- deyə Səlimə cavab verdi.

Ağa müəllim mənim boynuma! – deyə Eldar zala göz gəzdirib qızların atasını tapıb ona yaxınlaşdı və fikrini ona bildirdi.

Ağa müəllim çox mədəni və gözəl insan idi. Artıq neçə illər idi ki, həyat yoldaşını, yəni əkizlərin anası Dilarə xanımı itirmişdi.O,bütün ömrünü qızlarına həsr edib.İndi vaxtilə onunla bir yerdə oxumuş bir qadınla dostluq edirdi. Qızlar da Hunay xanımı tanıyır, ona hörmətlə yanaşırdılar.

Atalarının tənhalığını bölüşən bu qadın mədəni və yaşının çox olmasına baxmayaraq təravətli və gözəl görünürdü. Bu gün də Humay xanım burda Ağa müəllimin yanında idi. O, Ağanın cavab verməsini gözləmədən:

– Əlbəttə gedin! Cavanlıq heç vaxt dönmür. Bu günlərin qədrini bilin! Ağa, burax, getsinlər!- dedi.

– Nə deyim? Humay xanım ağıllı qadındır. Əgər belə deyirsə, deməli olar, – deyə Ağa müəllim razılığını bildirdi.

Bir saatdan sonra Aydın, Səlimə, Eldar və Həlimə şəhərin restoranlarının birində həzin musiqi sədaları altında çörək yeyirdilər.

O qədər səmimi və şən dörtlük alınmışdı ki, bəlkə illərlə bir- birini axtarsaydılar bu şəkildə görüşüb anlaşmazdılar.

Qızlar evə gecədən xeyli keçmiş gəldilər.

Ağa müəllim onları gözləyirdi.

Qızlarının gözlərində parlayan işıq təcrübəli Ağa müəllimə bildirdi ki, hər şey çox yaxşıdır və o tezliklə toya hazırlaşmalıdır.

P. S.

Bakıdan rayona gedən yol. İki qara maşın bir- birinin ardıyla kəndə üz tutub. Kənddən bir qədər kənarda yerləşən köhnə birmərtəbəli evin qapısı açıqdır. Eldarla Səlimə bir neçə il ərzində dəfələrlə gördükləri eyni yuxunun real həyatda mövcud olduğunu bilərək, bu gün bu qeyri-adi qadına baş çəkməyə gəlmişdilər.

Aydınla Həlimə yuxu görməsələr də bu qəribə əhvalatın bilavasitə iştirakçıları olaraq burda idilər.

Eldar açıq qapını döymədən içəri girdi. Qadın çarpayıda uzanmlşdı. Gözləri bağlı idi. Səlimə Eldarın arxasında durub qadına baxırdı. Onlar qadının sağ olub olmamasını təyin edə bilmirdilər.

Eldar bir addım irəli keçdi və əlini qadına tərəf uzadıb onun əlindən tutmaq istədikdə o, gözlərini açdı və:

– Yaxşı ki gəlmisən,- deyə Eldara əlini uzatdı.

Sən də yaxşı edib gəlmisən. Sizi görmək istəyirdim ölməzdən əvvəl.

Siz ikiniz də yaxşı insanlarsınız. İkinizi də mənə analarınızın ruhu, Səmayə və Dilarənin pak ana ruhları tapşırmışdı. Söz vermişdim onlara. Görüşdürə bildim sizi. Amma.. yoox. Belə deyil. Mən niyə narahatam? Siz bura kimlə gəlmisiniz?

Yoox. Bu sənin qismətin deyil! Mən səhv etmişəm! Axı belə olmamalıdır. Nədir məni narahat edən?-deyə qadın təşvişlə soruşdu.

Qadının əlləri əsməyə başladı, dili dolaşırdı.

Eldar bunu gördükdə:

– Düz deyirsən. Mənim qismətim onun bacısı oldu. Səlimə isə mənim dostumla evləndi, – dedi.

– Bəs mən niyə bacısı haqda heç nə bilmirəm?- deyə qadın soruşdu.

Kənarda duran Səlimə dilləndi:

– Anam bizi heç ayırmırdı. Hətta adlarımız da oxşardır. Bəlkə ona görə.

-Qoy o da qəlsin! – deyə qadın əllərini qapıya uzatdı.

Həlimə ilə Aydın içəri girdilər.

Qadın başını qaldırıb Həliməyə baxdı və:

– Hə. Bax bu qızdır! Budur! Sonra Eldara baxıb:

– İndi rahat ölə bilərəm,- dedi və gözlərini yumdu.

Eldar da, Səlimə də ona köməlk etmək, həkim çağırmaq istədilər, lakin, gec idi.

Səlimə ilə Aydın və Həlimə ilə Eldar ailə qurub yaşadılar, oğul , qız sahibi oldular, lakin, elə də nə baş verdiyini və necə baş verdiyini heç kim izah edə bilmədi.