Azərbaycan elminin dünyaya tanıdılmasında xidməti olan alim Novruz Allahverdinin süni intellektin müxtəlif sahələri, eləcə də, qeyri-səlis ekspert sistemlərinin layihələndirilməsi və tətbiqi ilə bağlı olan elmi işləri hazırda müvəffəqiyyətlə tətbiq olunur.
1948-ci ildə Ağdam rayonunun Qaradağlı kəndində anadan olan Novruz Allahverdi 1966-cı ildə Ağdamdakı 1 nömrəli məktəbi gümüş medalla bitirib. Sonra Azərbaycan Politexnik İnstitutuna(indiki Texniki Universitet) Kompüter Mühəndisliyi ixtisası üzrə daxil olub. O, təhsilini başa vurduqdan sonra bir müddət sözügedən institutda çalışmaqla başlayıb. 1976-1979-cu illərdə Moskva Energetika İnstitutunun aspiranturasında təhsilini davam etdirmiş və “Siqnalların rəqəm işləməsi problemləri üçün çoxmikropressorlu hesablama sisteminin layihələndirilməsi və analizi” mövzusunda dissertasiya işini müdafiə edərək 1979-cu ildə texnika elmləri namizədi alimlik dərəcəsi almışdır. Həmin illərdən etibarən öz sahəsi üzrə mütəxəssis və elmi fəaliyyəti ilə tanınan N. Allahverdi Azərbaycan Politexnik İnstitutunun “Hesablama texnikası”kafedrasında assistent, baş müəllim, dosent vəzifələrində çalışmışdır.
90-cı illərin əvvəllərində kompüter mühəndisliyi üzrə tanınmış professor kimi Novruz Allahverdi Türkiyənin Səlcuq Universitetindən rəsmi dəvət alaraq Konya şəhərinə köçmüş və akademik fəaliyyətinə burada davam etmişdir. Səlcuq Universitetində dosent, daha sonra professor vəzifələrində çalışmış həmyerlimiz Texnologiya fakültəsində kompüter elmləri üzrə mütəxəssislərhazırlayan kafedranı, daha sonra isə kompüter mühəndisliyi kafedrasını yaratmış və rəhbərlik etmişdir. Bu dövrlərdə Novruz Allahverdi elminin zirvəsinə çataraq kompüter elmləri sahəsində öncül alimlərdən birinə çevrilmişdir. O, prosessorların və çoxprosessorlu paralel hesablama sistemlərinin layihələndirilməsi, distant təhsil problemləri, habelə süni intellekt problemlərini araşdırıb. Son illərdəki elmi fəaliyyətində onu tibbdə və avtomatlaşdırmada qeyri-səlis məntiqin, süni neytron şəbəkələrinin və digər süni intellekt metodlarının tətbiqi problemləri daha çox maraqlandırırdı.
N. Allahverdi ömrünün son illərində Konyadakı Karatay Universitetinin “Kompüter mühəndisliyi” kafedrasının müdiri olaraq, həm akademik, həm də idarəetmə sahəsində uzun illər toplamış olduğu təcrübəylə tələbələrin yüksək səviyyəli təhsil almasını təmin etmişdir. N.Allahverdi 36 gəncə kompüter elmləri üzrə magistr və fəlsəfə doktoru dərəcələrini almaq üçün elmi rəhbərlik edib.
Səlcuq Universitetində işlədiyi illərdə regionlararası və beynəlxalq miqyaslı bir çox elmi və texniki layihələrin rəhbəri olub. Bu layihələrə kompüter elmləri mütəxəssislərinin öz bilik və təcrübələrini bölüşmək, innovativ həllər hazırlamaq və sektorun inkişafı üçün bir araya gəldiyi mühüm əməkdaşlıq təşəbbüsləri də daxildir. Müəllifin bu layihələrdəki iştirakı onun həm texniki, həm də strateji səviyyədə əhəmiyyətli töhfələr verməsinə imkan verdi. Beynəlxalq arenada belə fəal iştirak müəllifi dünya miqyasında tanınan ekspertə çevirmiş və kompüter elmləri sahəsinə beynəlxalq təsir yaratmışdır. Bu layihələrin uğurları onu göstərirdi ki, müəllif təkcə elmi tədqiqatlara töhfə vermir, həm də beynəlxalq səviyyədə elmi ictimaiyyətdə mühüm liderlik rolunu öz üzərinə götürür.
N. Allahverdi kompüter elmləri sahəsi üzrə nüfuzlujurnallarda dərc olunan 90 məqalə, 55 beynəlxalq konfrans materialı və 10 kitab olmaqla, ümumilikdə 155 akademik nəşrin müəllifidir. Bu geniş akademik fəaliyyət kompüter elmləri sahəsində əhəmiyyətli təcrübə və liderlik səviyyəsini təmsil edən mövzuları əhatə edir. Bu töhfələr kompüter elmləri sahəsində mövcud inkişafları başa düşmək, bu sahədəki problemlərin həllini tapmaq və bilikləri genişləndirmək üçün mühüm mənbə təşkil edir. Bundan əlavə, bu nailiyyətlər müəllifin milli və beynəlxalq səviyyədə elm aləmində tanınmış sima olmasına töhfə verib.
Dəyərli elm adamına Allah rəhmət eləsin.
Professor Rafiq Əliyev
