Rusiyanın nüfuzlu “Arqumentı i Faktı” qəzetində “Arxangelsk vilayətində Azərbaycan diasporu” regional ictimai təşkilatının İdarə Heyətinin sədri Tərlan Qasımovun Ümummilli Lideri Heydər Əliyevin anadan olmasının 100 illiyi münasibətilə məqaləsi dərc olunub. “Öndər” başlıqlı məqalədə bildirilir ki, 2023-cü il mayın 10-da 100 illik yubileyi qeyd olunan Heydər Əliyev Azərbaycanın müasir tarixini yaradan liderdir: “O, dövrünün əsl əfsanəsi, güclü dövlət başçısı, fədakar şəxsiyyət və dövlət quruculuğu kimi çətin tarixi vəzifəni öz üzərinə götürməyə qadir olan nadir şəxsiyyət kimi yadda qalıb. Doğulanda adını Heydər qoyublar. Rus dilində bu “irəli getmək” deməkdir. Heydər Əliyevlə görüşən hər kəs onun fantastik xarizmasından, insanlığından, qeyri-adi güclü şəxsi cazibəsindən danışır”.
Məqalədə müəllif “Heydər Əliyevin insani və siyasi sirri nədir?”, deyə sual verərək bunun mahiyyətini əsaslı arqumentlərlə açıqlayıb. Yazıda ümumi olaraq Ulu Öndərin həyat yoluna və SSRİ dövründə və Azərbaycanın müstəqilliyi dövrüdən siyasi fəaliyyətinə nəzər yetirilərək müxtəlif zamanlarda əldə etdiyi uğurlardan danışılıb: “Heydər Əliyev rəhbərlik etdiyi 10 il ərzində respublikada köklü islahatlar apararaq, az qala viran olmuş bir ölkənin xarabalıqları üzərində qurulmuş millət üçün yaşaya bilən dövlət qoyub getdi. 1994-cü il sentyabrın 20-də Bakıda “Əsrin müqaviləsi” – ölkədə daxili sabitliyin bərqərar olunmasında, xarici siyasətdə uğurların əldə olunmasında həlledici rol oynayan xarici neft şirkətləri ilə çox milyard dollarlıq hasilatın pay bölgüsü sazişi imzalandı.
Bakı-Tbilisi-Ceyhan neft kəməri layihəsinə rəhbərlik edən Əliyev Azərbaycana külli miqdarda Qərb sərmayəsi cəlb etdi, çoxlu yeni iş yerləri yaratdı və bir sıra yeni yataqların işlənməsinə səbəb oldu. Qeyd edək ki, Heydər Əliyev ölkədə təhsil və tərbiyə sisteminin təkmilləşdirilməsinə böyük əhəmiyyət verirdi.
Prezident fenomenal şəxsi keyfiyyətlərə malik idi: foto yaddaşı, güclü inandırmaq qabiliyyəti və rəhbərlik etmək bacarığı. Söz onun ən güclü silahı idi. O, böyük siyasətçinin peyğəmbərlik uzaqgörənliyini və hərbi cəsarətini birləşdirdi. Təbiətin bəxş etdiyi dərin tərbiyə və incə estetik hiss. Səxavətli və bağışlanmaz, təsadüfən səhv edənləri bağışlamağı bilirdi, lakin cahil, acgözlər onun təvazökarlığına arxalana bilməzdilər. Bir siyasətçi kimi o, demokratiyanı sərt tələblərlə məharətlə birləşdirdi”.
Məqalədə xatırlatma olaraq Azərbaycan ilə Arxangelsk vilayəti arasında əlaqələrin inkişaf tarixinin 1970-ci illərdən başladığı vurğulanıb: “1973-1975-ci illərdə Azərbaycan Arxangelsk vilayətinə rəsmən himayədarlıq edib, ərzaq yardımı göstərib, bununla bağlı problemlər yaranıb. Ərzaq məhsulları, meyvə və tərəvəzlər Azərbaycandan Şimala fəal şəkildə daşınırdı. 1975-ci ildən başlayaraq müxtəlif obyektlərin, o cümlədən M-8 federal magistralının tikintisi ilə məşğul olan Pomoriyeyə ixtisaslı mütəxəssislər, mühəndislər, inşaatçılar və tələbə dəstələri də gəldi. Arxangelsk vilayətinin inkişafı üçün bu işlər indi də davam edir. Arxangelsk vilayətindəki Azərbaycan diasporunun bir çox üzvləri üçün Pomorie ikinci vətənə çevrilib. Azərbaycanlılar burada yaşlı insanlara, hərbiçilərin ailələrinə dəstək verir, abadlıq işlərində iştirak edir, xeyriyyə tədbirləri təşkil edilər”.
