İstanbul məndən yeni bir mən yaratdı …
Müstəqil.Az-ın bu günkü qonağı Türkiyədə yaşayan, bir çox uğurlara doğru inamla addımlayan azərbaycanlı gənc, istedadlı xanım Vüsal Babayevadır.
O, Azərbaycanda ingilis dili tərcüməçisi ixtisasına yiyələndikdən sonra uzun müddət ölkədə fəaliyyət göstərən qəzet və televiziya kanallarında çalışıb..
Maraqlı həmsöhbətimiz haqqında ətraflı müsahibəmizlə tanış olduqdan sonra biləcəksiniz:
-Vüsal xanım, oxucularımıza özünüz haqda daha nə deyə bilərsiz?
-Normalda girişlərdə filan şirkətin yönəticisi, və ya filan departament rəhbəri ve sairə kimi sifətlər olur insanların özünü tanıtması üçün.
Sizcə çox gərək varmı 21-ci yüzillikdə bütün bu tanıtımlara? Adımızın qarşısında bizi tanıdan bəlli sifətlər olmadan özümüzü necə tanıdardıq? Məncə önəmli olan budu. Disiplinli, öz içini qazan birisiyəm – Vüsal Babayeva.
– Vüsal sözünün anlamı qovuşmağa, xoşbəxtliyə işarədir. Bu adın sizin həyatınızda nə kimi rolu olub?
– Bəli, vüsal sözünün anlamı qovuşmaq, vüsala çatmaq deməkdir. Mən indiyə qədər bir dənə də olsun qadın adaşıma rast gəlməmişəm. Bəzi adlar var ki, onların cinsiyyəti yoxdur, həm qadın, həm də kişi adı ola bilirlər. Ziyafət, Sədaqət, Vəfa, Arzu, Xəyal, Camal, Pərvin, Dəniz, Tərlan, Turan və s.bu adlar həm qızlara, həm də oğlanlara verilir. Mənim adım həmişə qəribə gəlib insanlara. Amma vüsal sözünün özündə bir zəriflik var və yuxarıda saydığım adlar silsiləsindən olduğu üçün hər iki cinsə verilə bilər.
-Sizi Vüsal çağırmaq valideynlərinizin seçimidir, yəqin ki.
-Adımın maraqlı tarixçəsi də var. Mən dünyaya böyük sevgidən doğulmuşam. Böyük eşq hekayəsi var adımın arxasında. Özümdən illər öncə adım dünyaya gəlib. Adım həmişə məni diqqət mərkəzində saxlayıb. Hətta onu da deyim ki, mənə həqiqi hərbi xidmətə çağırış vərəqəsi də gəlmişdi. Üstəlik yenə də inanmayıb evimizə hərbi komissarlıqdan nümayəndələr də göndərmiştilər… (Gülür)
-Vüsal xanım, Azərbaycanda yaşadığınız müddətdə nə kimi işlər gördünüz?Təhsil və iş həyatınız haqqında söz açmağınızı istərdim…
-İngilis dilinə olan xüsusi sevgim mənim istiqamətimi çox erkəndən müəyyənləşdirdi. Bakalavr təhsilimi ingilis dili (tərcümə) ixtisası üzrə bitirdim. O zamanlar internet yox idi, iş tapmaq üçün qəzet elanlarına baxırdıq. İxtisasımla bağlı o zamanlar bir neçə xarici dil kurslarında çalışdım. O vaxt kurslar da indiki qədər deyildi. Orada həm mənə, həm də digər çalışanlara qarşı edilən haqsızlığı toplumun adından qələmimdən keçirib “Təzadlar” qəzetinə göndərdim. Qəzetdə yazım dərc olundu. Bundan sonra qəzetin baş redaktoru Asif Mərzili yazını bəyəndiyini söylədi və məni qəzetdə işləməyə dəvət etdi.
İlk medya təcrübəm belə başladı. Bu şəkildə bir ildən artıq “Təzadlar” qəzetində çalışdım. Amma televiziyaya içimdə bir başqa maraq və sevgi var idi.
Bir gün özəl televiziyaların birində xəbərlər departamentinə təcrübəçilər istənildiyini duydum və müraciət etdim. Seçilən 6 nəfərdən biri də mən oldum. İçimdə olan o çox böyük həvəslə çalışırdım. Eyni zamanda sevimli diktorumuz Aygül Qaradağlıdan da diksiya dərsləri alırdıq. Aygül xanım özəlliklə iki nəfərin: bir mən, bir də digər xanımın diksiyasını efirə uyğun görürdü. Çünki həm öz süjetlərimizi, həm də digər təcrübəçilərin də xəbər materiallarını efirə biz oxuyurduq. Eyni zamanda başqa xəbər materiallarını da səsləndirirdim.
Heç unutmuram, bir gün departament rəhbəri məni çağırıb dedi ki, sən efirə oxuduğun xəbərlərin bəzilərinin sonunda adını söyləmə, bir xəbər blokunda eyni ad dəfələrlə çəkilməsin. Bəzən başqa təcrübəçilər çəkilişə getsələr də materialı hazırlamağı məndən xahiş edirdilər. Altı ay sonra işə qəbul üçün qərar veriləndə mənə güya səsimin efirə uyğun olmamasını bəhanə gətirərək rəsmiyyətə almadılar. Halbuki ilk gəldiyim gün səsimi yoxlayan bu gün də mediada öndə olan şəxs çox gözəl məxməri səsiniz var, demişdi. O zaman altı ay müddətində ana xəbər də daxil, efirə gedən xəbərləri səsləndirməyimə niyə izn verirdiniz?
Fəqət mən sarsılmadım, çünkü bu haqsızlıqlar məni ruhdan salmırdı, tam tərsinə daha da güclənirdim. Çünki içimdə özümə inamım böyük idi, nəyi bacarıb, nəyi bacarmadığımı da ayırd edəcək qədər zəki idim.
Daha sonra İctimai Televiziya yeni açılanda yenə də, içimdə “bu dəfə alınacaq” ümidiylə çalışmaq üçün müraciət etdim. İlk olaraq layihə yazmağımı istədilər, baxmayaraq ki, o zaman mənim kimi müraciət edənlərin sınaq müddətinə işə alındığını müşahidə edirdim. Amma mənə heç bu şansı da vermədilər. İndi yadımda deyil, üstündən çox illər keçib, o vaxt iş görüşməsini qəbul edənlər mənə “siz bu layihəni yazıb gətirin, biz sizi yuxarı başa keçirərik” demişdilər. Yazdım, getdim, lakin, nəinki yuxarı başa keçirmək, heç qapıdan da buraxmadılar.
Sonralar mənim layihəmin adını dəyişdirib başqa, bənzər bir adla verilişin efirə getdiyini gördüm. İçəridə departament rəhbərlərinin biriylə görüşdüyüm zaman qonşu otaqda işçilərdən birinin “nümayiş sözündə y hərfi varmı?” deyə soruşduğunu duydum. Qarşımdakı insan da anamla mənim təəccüblə bir birimizə baxdığımızı sezdi və anama üzünü tutub dedi ki,”xanım, sizin qızınız istedadlı qızdır, harada olsa özünə yer tapacaq”. O çıxan televiziyadan çıxdım…
Ta ki “Xəzər” Televiziyasına gələnə qədər bir daha media sahəsində iş axtarmadım. Oraya gedəndə də, əslində şansımı yoxlamaq üçün getdim. Əgər yenə də “müəyyən səbəblərdən” yox cavabı alsaydım bu mediada sonuncu iş görüşməsi olacaqdı mənimçün. Çünkü İçimdəki həvəsimi də, nələrisə dəyişdirə bilmək istəyimi də öldürüb, basdırmışdım çoxdan. “Xəzər” televiziyasında 4 ilə yaxın çalışdım. Mən oraya iş görüşməsi üçün getdiyimdə “hansı pozisiyada çalışmaq istəyirsiniz?” sualına “”xəbər aparıcısı olmaq istəyirəm” demişdim.
Lakin dedilər ki, bu gün sizə rejissor yardımçısı işini təklif edə bilərik, çünki, hal hazırda bu pozisiyada vakansiyamız var.
Mən də qəbul etdim. Çox sevincli idim, ilk dəfə bir televiziyada məni işə qəbul etmişdilər. İşi mətbəxində öyrənəcəkdim, sonra xəbərlər, ya da proqramlar departamentində çalışacağımın xəyalını qururdum. Bu dəfə televiziyada çalışmışdım, amma istədiyim pozisiya deyildi. Dostcasına yollarımı ayırdım, çünki vaxt itirdiyimin fərqində idim. İndi düşünürəm ki, nə qədər saf olmuşam, elə bilirdim bu illər ərzində mənim istedadımı, bacarığımı, ən önəmlisi disiplinimi görüb digər departamentlərdə mənə uyğun olan vakansiyalardan təklif alacağam…
-Və…
-Və Ən sonda yolum AzTV-dən keçdi. İndi fəaliyyət göstərirmi bilmirəm, beş il öncə Azərbaycan Televiziya və Radio Verilişləri Qapalı Səhmdar Cəmiyyətinin bazasında yaradılmış Teviziya və Radio Akademiyasında iki ilə yaxın çalışdım. Akademiyanın əsas fəaliyyət istiqaməti AzTV işçilərinin ixtisaslarının təkmilləşdirilməsi idi. Sonrakı mərhələdə isə başqa televiziya kanalları üçün də müsabiqə əsasında kadrlar hazırlanması idi.
-Maneələriniz çox olub…
-Hə olub, amma yaşadığım olaylara, üzümə bağlanan qapılara, burada söyləmədiyim, bilərək yoluma atılan əngəllərə o qədər minnətdaram ki…
İnsanlar özləri də fərqində olmadan bizə yaxşılıq edirlər- öz başımın çarəsinə baxmağı, öz yolumu müəyyən etməyi öyrədirdilər. Əslində əngəllər də elə bunun üçündür, sən özünü tapasan deyə. Bütün aşılmazların qarşısında yerimi , duruşumu müəyyən etdim. Çünki yetkinləşmək üçün insanın əngəllərə ehtiyacı var…
-Şeirə,incəsənətə həvəs və istedad yəqin ki, ailənizdən gəlir. Bu yolda sizi ən çox kim dəstəkləyib?
-Siz bilirsiniz ki, mən ziyalı və yaradıcı bir ailədə böyümüşəm. Anam tanınan şair- publisist, Prezident təqaüdçüsü, AYB və AJB-nin üzvü (Azərbaycan Jurnalistlər Birliyi), “Rəsul Rza” mükafatı laureatı Şahnaz Şahin ara sıra yazmış olduğum esselerin və mənsur şeirlərimin redaktoru olub. Amma çap etdirməmişəm yazılarımı.
Tələbə olaraq təhsil aldığım zaman universitet qəzetində şeirim dərc olunub. İllər keçdikdən sonra Aran Ədəbi Toplusunda bir esse ilə çıxış etmişəm. Anamdan sonra mənə söz demək düşməz, deyə düşünürəm.
-Yaradıcı insanlarla birlikdə yaşamaq, onları anlamaq sizcə çətindir?
-Ailəmlə qürür duyuram. Çox şanslıyam ki, belə bir ailədə doğulmuşam.
Valideynlərimiz bizə uşaqlıqdan sərbəstlik verib. Uşaq da olsaq bizim fikirlərimizə önəm veriblər. Bu hər ailədə belə olmur və biz böyüdükcə bunun fərqində olduq. Düşüncə azadlığımız, seçim azadlığımız hər zaman olub. Onlar bizə öz yolumuzu müəyyən etməyə yardımçı olublar. Bu dar dünyada bizə sevgi dolu dünyamızı qurmağa yarım ediblər.
Yeri gəldikdə dəyərli məsləhətlər veriblər.Bizimlə dost olublar, çətinliyimiz olanda onlara üz tutmuşuq. Bizə ən önəmlisi məsuliyyət hissini atam öyrədiblər. Bu çox önəmli bir nüansdır. Davranışlarımızda vicdanlı, münasibətlərimizdə məsuliyyətli olmağı hər zaman üstün tutmuşuq. Tam bu keyfiyyətlərlə indiki zamanda yaşamaq nə qədər çətindir, təxmin edərsiz. Bunu Allahın bir lütfü olaraq dəyərləndirirəm. İnsan ailədə xoşbəxtdirsə, ətrafına da xoşbəxtlik saçacaq, güvən saçacaq, sevgi saçacaq…
-Türkiyəyə getmək ,orada təhsilinizi davam etdirmək fikrinə necə gəldiniz? Türkiyə sizin həyatınızda nə kimi dəyişikliklər yaratdı?
-Təhsilimi davam etdirməyi hər zaman düşünürdüm. Müəyyən obyektiv və subyektiv səbəbləri var idi. Amma, hesab edirəm ki, həyatda hər kəs öz zamanında yaşayır. Gec və ya tez deyə bir məfhum mənim üçün yoxdur. Əslində lazım olan zamanda baş verir hər şey. Artıq qəti qərara gəldiyimdə qərarım Türkiyə oldu.
İlk başda çətin idi təbii ki. Mühit, mədəniyyət fərqi, yeni mühitə, yeni insanlara alışmaq asan deyil. Baxmayaraq ki, mən 17 yaşımdan üniversitetə qəbul olunduqdan sonra Bakıya gəlmişdim və 20 il ailədən kənarda yaşamışdım. Bu üzdən Türkiyədə mənim üçün çox çətin olmadı və qısa zamanda “kültür şokunu” adlaya bildim. Qısaca deyim, məndən yeni bir mən yaratdı İstanbul…
-Hansı uğurlarınız sizi sevindirir?
Ən birincisi magistr təhsilimi uğurla başa vurdum. Başladığın işi bitirmək, həm də uğurla bitirmək hər kəsə nəsib olmur. İrili- xırdalı qazandığım bütün nailiyyətlərim mənim üçün böyük uğurdur.
İyul ayında elmi rəhbərimlə bərabər yazdığımız ilk akademik məqaləm “DergiPark” akademik jurnalda (Simmetrik İletişim Araştırmaları Dergisi) dərc olundu. https://dergipark.org.tr/siad/issue/46818/572560 .
Global markaların lokallaşması mövzusu mənim diqqətimi çəkdiyindən elmi işimi də bu mövzuya həsr etdim. “Glokal Reklam Stratejilerinde Metafor Kullanımı” adlı diplom müdafiəmi iyun ayında uğurla edib “bilim uzmanı” dərəcəsini aldım. Bir ay sonra elmi rəhbərim məni aradı, bizim mövzumuzun çox bəyənildiyini söylədi və bildirdi ki, qloballaşma və qlokallaşma, reklam və marketinq mövzusunda beynəlxalq əhəmiyyətli akademik bir kitab hazırlanır. Bizim çalışmamızın da bu kitaba daxil edilməsi məni gerçəkdən də çox sevindirdi. Hal- hazırda bu proje üzərində işləyirik.
-Sizi nə qane etmir?
-Sualı sizi nələr narahat edir kimi dəyişdirmək istərdim. Çünki sual əslində çox geniş anlam daşıyır, amma, mən bir iletişimci kimi cavab vermək istəyirəm. İnsanlar arasındaki iletişimsizlik, ünsiyyət yetərsizliyi, bu zaman yol verilən qəzalar, günümüzün insanının dijital xəstəlikləri, onunla eyni görüşdə olmayanlara sayğı duymaması…
Yəni, mənim fikrim, mənim düşüncəm ən doğru olandır davranışı sərgiləyən insanlar. Erkən nikahlar, həyatına toxunduğumuz insanların nankorluğu, ailələrdə valideynlərin övladlarıyla söhbət etməməsi, onların nə düşündüyündən xəbərsiz olmaları…
Ümumiyyətlə uşaq mövzusunda olduqca həssas davranan bir insanam mən. O fikirlə razıyam ki, maşın sürmək üçün imtahan verilib müəyyən müddəti əhatə edən vəsiqə alındığı kimi, valideyn ola bilmək üçün də insanlar imtahan verməlidir. Bunun cinsəl yetişkinliklə heç bir əlaqəsi olmamalıdı. Qısa tutmağa çalışdım…
-Özünüz haqqında hansı fikirdəsiniz? Nə düşünürsünüz?
-Sözlərin dünyanı dəyişdirəcəyinə inandığım zamanlar keçdi. Gördüyümün sadəcə bir qisminə, duyduğumun da demək olar ki, heç birinə inanmadığım yaşımdayam. Yaşamağı ciddiyə aldım. Günümüzdə müəyyən etiketlərin baş ayaq dayandığı bir ortamda saflıq və dürüstlüyünü qoruyub saxlayan biri…Bacardığı qədər dünyanın əyilən dirəklərinin yerinə çiynini verən…
“Doğru yol insanların çoxunun getdiyi yol deyildir, düşünən və öz ağlı, düşüncə sahibi olanların yoludur. Bu yolda verəcəyin hər fasiləni özünütənqid dayanacağında verməlisən. Hər fasilədə isə yolda olub olmadığını, getməli olduğun mənzil istiqamətində gedib getmədiyini kontrol etməlisən ki, peşman olmayasan. Tez- tez yolu təyin etmən lazım ola bilər. Xəritəni saxlaya biləcəyin ən güvənilir yer- ürəyindir”. Şair, rəssam və düşüncə insanı Halil Cibran…
-Məndən gözlədiyiniz, sizə vermədiyim sual oldumu? Sizə hansı sualla müraciət etməyimi istərdiniz?
– Verdiyiniz bütün suallarla demək istədiklərimi şox gözəl əhatə etdiniz…
-Son olaraq bizə sözünüz və arzunuz?? Yazılarınızın içində ən çox sevdiyiniz bir şeir və ya bir neçə cümlə?! ….
-Bütün suallarınız və zamanınız üçün təşəkkür edirəm. Hər zaman hüzur və sağlıq içində olun.
Vüsal xanım müsahibənin sonunda 17 il öncə yazdığı cümlələri təkrarladı :
“Sabah artıq bu zaman olmayacaq. Sabahkı zaman başqa tələblə gələcək və həyatın yalnız məğrur etdiyi zamanın sınaqlarını aşıb dalğalar qoynunda sahilə, ümmana qovuşur. Ancaq unutma ki, hər kükrəyən dalğa da sahilə yetişmir. Dəryanın köksündə itmə. Sən “niyə” adlı ümmanı keçə biləcəksən, çünki məğrursan. Məğrurluqla həyatın gözəlliyinə sığınmaq sığmır bir yerə. Məğrurluq olan yerdə sevgi itir, məhəbbət də yox olur”.
Söhbət etdi: Aysel Xanlarqızı Səfərli
Müstəqil.Az
