Kulis.az yuxuların rəsmlərini çəkmən istəyən unikal rəssam Zdzislav Beksinski haqqında yazını təqdim edir.
Zdzislav Beksinski distopik sürrealizm dedikdə ağıla ilk gələn adlardan biridir. Bizi valeh edən, baxdıqca bizi özünə çəkən qotik rəsmləri ilə yadda qalan rəssam qrotesk, qorxu, ölüm, təşviş, tənəzzül və məhv anları ilə əsərlərində kabus mühiti yaradır.
Beksinskinin həyatı və yaradıcılığı ilə bağlı təfərrüatları birlikdə öyrənək.
Zdzislav Beksinski 1929-cu ildə Cənubi Polşanın Sanok şəhərində anadan olub. Zdzislav rəssam kimi şöhrət qazansa da, o, həm də fotoqraf, illüstrator, heykəltəraş və qrafik dizayneri idi.
Sənət təhsili yox idi. Krakov Universitetinin memarlıq fakültəsinin məzunu olub. Beksinskinin sənət təhsili yox idi. O Krakov Universitetinin memarlıq fakütləsində təhsil aldıqdan sonra 1955-ci ildə Sanoka qayıdıb. Bundan sonra o, heç sevmədiyi bir neçə il tikinti sahəsində müdir işləyib.
Həmin dövrdə bədii fotoqrafiya və fotomontaj, heykəltəraşlıq və rəssamlıqla maraqlanıb. O, heykəllərini ilk başlarda gips, metal və məftildən düzəldib. Həmin heykəlləri də adətən üzü yarılmış şikəst kuklalar, üzü olmayan və ya sarğı ilə bükülmüş insanların portretləri kimi narahatedici şəkillərdə təsvir edib.
Daha sonralar onda rəsmə maraq yaranıb. Onun ilk rəsm əsəri abstrakt idi.
Beksinski rəssam kimi ilk böyük uğurunu 1964-cü ildə Varşavada keçirilən məşhur sərgidə sübut edib. Həmin gün bütün rəsmləri satılıb. 1970-ci illərdə girdiyi “fantastik dövr” adlandırdığı dövr rəssam üçün 1980-ci illərə qədər davam edib. Bu, onun narahat edici təsvirləri, sürrealist, post-apokaliptik çox təfərrüatlı ölüm və çürümə mənzərələrini, skeletlərlə dolu mənzərələri, eybəcər bədənləri və səhraları çəkdiyi ən məşhur dövrüdür.
1980-ci illərdə onun əsərləri Fransada populyarlıq qazanıb və Parisli qalerest Pyotr Dmoxovskinin səyləri sayəsində Qərbi Avropada və Yaponiyada əhəmiyyətli yer tutub.
Onun rəsmləri daha çox sərt səthlər üzərində yağ kimi işləyirdi ki, bu da onun şəxsi seçimi idi.
Rəsmlərinə görə qaranlıq və tutqun bir insan kimi görünsə də, Zdzislav Beksinski həmişə özünü yaxşı, hətta gülməli bir insan kimi qələmə verib. O, rəsmlərini klassik musiqinin müşayiəti ilə çəkməyi çox sevib. Məşhur rəssam fəaliyyəti boyu tez-tez yuxuların şəkillərini çəkməyi arzulayıb.
Beksinski çətin anlar yaşayan bir sənətçi olub. Onun həyat yoldaşı Zofiya 1998-ci ildə çox ağrılı və uzun sürən xəstəlikdən sonra vəfat edib. Oğlu Tomas Polşada radio proqramçısı olub. Musiqi səhnəsində tanınan Tomas intihar edib və onun cəsədini atası tapıb. Beksinski onun yeganə tələbəsi Adrian Kedzia isə tamamilə kor olduqdan sonra rəssamlığı tərk edib. Ətrafı getdikcə azalan Zdzislav Beksinski tək yaşamağa başlayıb. O, Varşavadakı kiçik mənzilində 76 yaşını gözləyən zaman evinə baxan 19 yaşlı gəncin pul tələbini rədd etdiyi üçün 17 bıçaq xəsarəti ilə dünyasını dəyişib. Zdzislav Beksinski əsərlərində gördükləri və eşitdikləri ruhu ilə yaratdığı üçün onun rəsmlərinə baxdıqda onlarda itməmək mümkün deyil.
